سمینار نساجی کاربرد رنگزاهای طبیعی

سمینار نساجی کاربرد رنگزاهای طبیعی

چکیده 

رنگ های طبیعی بخشی از زندگی بشر را از زمان قدیم تشکیل داده اند، مردم سعی می کردند که پوشاک خود را با استفاده از ریشه، تنه، ساقه، برگ، دانه و گل های گیاهان رنگی مختلف رنگ کنند. 

با شروع ساخت رنگزاهای مصنوعی در سال 1856، رنگزاهای طبیعی تنزل پیدا کرده و جای خود را به رنگزاهای مصنوعی دادند، با این همه مصرف رنگزاهای مصنوعی با توجه به مصرف مواد شیمیایی در حین انجام رنگرزی باعث لطمه زدن به محیط زیست می شوند، به طوری که مقررات جهانی استفاده از رنگزاهای مصنوعی را محدود کرد، لذا این امر مستلزم تحقیق بر روی جایگزینی مواد طبیعی به جای مواد سمی و اصلاح فرایندهای رنگرزی می باشد. 

در سال های اخیر استفاده از رنگزاهای طبیعی مورد توجه و علاقه قرار گرفته که دلایل متعددی مانند اقدامات اکولوژی، تخریب و تجزیه بیولوژیکی آنها و سازگاری زیاد رنگزاهای طبیعی با محیط در این راستا وجود دارد. 

آنها رنگ های مختلفی را تولید می کنند که ملایم، نرم و لطیف هستند و تأثیر آرام بخشی بر انسان دارند، بنابراین به منابع ارزان تر و جدید رنگ های طبیعی در رنگرزی منسوجات توجه بیشتری باید شود، در همین راستا تحقیقات گسترده ای صورت گرفته تا بتوانند شرایط رنگرزی با رنگزاهای طبیعی را به نحو احسن و عالی بهینه سازی کنند، لذا در مجلات و سایت های معتبر علوم مختلف مثل نساجی، کشاورزی، شیمی و… مقالات زیادی در زمینه استخراج، شناسایی و کاربرد رنگزاهای طبیعی ارائه شده است. 

مقدمه 

بسیاری از صاحب نظران و دست اندرکاران فرش بر این باورند که رنگ های شیمیایی دارای ثبات خوبی در برابر نور و شستشو و سایش نیستند، در صورتی که رنگ های طبیعی و گیاهی از این ثبات برخوردارند. 

تردیدی نیست که کلیه نیازهای بشر در طبیعت تأمین می گردد. این نکته نیز روش است که بسیاری از این امکانات و ذخایر طبیعی روزی پایان خواهند یافت. افزایش جمعیت و نیاز روزافزون بشر به زمینه های کشاورزی و محصولات خوراکی دیگر جایی برای کشت و پرورش گیاهان صنعتی نمی گذارد. به همین علت با توسعه و پیشرفت علم در تمامی زمینه ها و استفاده بیشتر از طبیعت و دستیابی به روش های جدید و صرفه جویی در وقت و هزینه سبب روی آوردن به شیوه های تولید مصنوعی و شیمیایی گردید و در این زمینه تلاش های بسیاری انجام گرفت. به همین علت در طی چند دهه اخیر در ایران نیز شاهد ظهور و توسعه انواع رنگ های شیمیایی (سنتتیک) بوده ایم. غافل از اینکه سرزمین ایران دارای موقعیت جغرافیایی منحصر به فرد و هوای چهار فصل با گستردگی عرضی نسبتا مناسب است و آب و هوای گرم و خشک، معتدل و مرطول و کوهستانی را توأما داراست و از این بابت دارای موقعیت ویژه ای است. وجود گیاهان خودرو و امکان کاشت و تکثیر این گیاهان صنعتی، بخصوص گیاهان رنگ دار و معادن غنی، ایران را به صورت کشوری ثروتمند درآورده که متأسفانه به دلایل متعدد و وابستگی به صنایع شیمیایی بهره برداری مناسبی از آن نشده است. به علاوه استفاده از مواد شیمیایی اثرات نامطلوبی بر انسان می گذارد که در صورت استفاده از مواد طبیعی به هیچ وجه مشاهده نمی شود.