مقاله بررسی جامع جنگ های صلیبی

مقاله بررسی جامع جنگ های صلیبی در 80 صفحه ورد قابل ویرایش 

I -    علل

جنگهای صلیبی اوج حواث قرون وسطی و شاید  جالبترین واقعه ای بود كه در تاریخ اروپا وخاور نزدیك روی می داد.  اكنون دو دین بزرگ جهان ،‌اسلام و مسیحیت ، بعد از قرنها مناظره،‌سرانجام آن را به حكمیت نهایی بشرـ یعنی به میدان جنگ – واگذارمی كردند. تمام ترقیات قرون وسطایی ، جمیع عرصة‌بازرگانی و جهان مسیحی ،‌همة‌شور و اعتقاد مذهبی ،‌وكلیة‌قدرت فئودالیسم و فریبندگی شوالیه گری در دویست سال جنگی كه برای بشر و منافع بارزگانی در گرفت به اوج كمال و ذروة‌اعتلا رسید.

اولین علت مستقیم جنگهای صلیبی پیشتازی تركان سلجوقی بود. دنیا خود را با سلطة‌مسلمانان بر خاور نزدیك وفق داده بود. خلفای فاطمی مصر در حكومت بر فلسطین طریق مدارا پیش گرفته بودند و ،‌صرف نظر از چند واقعة استثنایی ، فرقه های مسیحی آن سامان از آزادی زیادی در پیروی از تعالیم دینی خویش برخوردار  بودند. حاكم،‌خلیفة دیوانة‌قاهره، كلیسای قیامت را ویران كرده بود ( 1010)‌لكن خود مسلمانان مبالغ معتنا بهی خرج تعمیر مجدد آن كرده بودند. در سال 1047،‌جهانگرد و شاعر ایرانی، ناصر خسرو ، كلیسای مزبور راجنین توصیف كرد:‌«… جایی وسیع است چنانكه هشت هزار آدمی را درآن جای باشد،‌همه را به تكلف بسیار ساخته از رخام رنگین و نقاشی و تصویر ، وكلیسا را از اندرون به دیباهای رومی آراسته  مصور كرده و بسیار زر طلا بر آنجا به كار برده ، و صورت عیسی علیه السلام را چد جا ساخته كه بر خری نشسته .»

این فقط یكی از كلیساهای متعدد در بیت المقدس بود . زایران مسیحی حق داشتند آزادانه به اماكن متبر كه رفت و آمد كنند، سالیان سالیان سال بود كه  زیارت فلسطین نوعی عبادت یا كفاره محسوب می شد،‌همه جا اروپا ،‌انسان كسانی را می دید كه برگهای نخل فلسطین را چلیپا وار، به نشانة‌زیارت از اماكن متبر كه ،‌زیور تنپوش خویش می كردند.،‌پیرز پلومن معتقد بود كه این قبیل افراد «رخصت داشتند كه از آن پس تمام عمر سخن دروغ بگویند .» لكن در 1070 تركان بیت المقدس را از چنگ فاطمیان بیرون آوردند،‌ و زایران مسیحی از این پس ناقل روایاتی بودند دربارة‌تعدی تركان وبی حرمتی

آنها نسبت به اماكن متبركه. طبق روایتی قدیمی كه صحت آن مسلم نیست ،‌یكی از زایران به نام پیر لومیت ( پیر منزوی )‌از جانب سیمون ،‌بطرك بیت المقدس ،‌نامه ای نزد پاپ اوربانوس دوم به رم آورد كه در طی آن تعقیب و آزار مسیحیان فلسطین بتفصیل بیان ،

واز پاپ عاجزانه تقاضای كمك شده بود (1088).

دومین علت مستقیم جنگهای صلیبی تضعیف خطرناك امپراطوری بیزانس بود. امپراطوری مزبور مدت هفت قرن میان تقاطع بزرگراههای اروپا و آسیا قرار داشت ومانع تهاجم لشكریان آسیایی وخیل جماعات چادرنشین استپها به اروپا بود. اكنون این امپراوری بر اثر نفاقهای داخلی، بدعتهای مخرب، و شقاق 1054 كه مایة‌جدایی آن از غرب شده بود،‌ آن قدر ضعیف بود كه دیگر نمی توانست موفق به انجام این امر خطیر تاریخی شود. در حالی كه بلغارها،‌ پجنگها ، كومانها ،, وروسها بر دروازه های اروپایی آن هجوم می بردند،‌تركان مشغول تكه تكه كردن ایالات  آسیایی آن امپراطوری بودند. در 1071

سپاهیان بیزانس تقریباً در مناذگر تارومار شدند . تركان سلجوقی ادسا{ الرهایا اورفه }، انطاكیه ( 1085)‌، طرسوس، حتی نیقیه را تسخیر كردند واز آن سوی بوسفور چشم برخودشهر قسطنیه دوختند. امپراطور آلكسیون اول (1081-1118)، با امضای عهدنامة‌خفت آوری ،‌بخشی از آسیای صغیر را نجات بخشید، لكن برای مقابله با هجومهای بیشتر فاقد قوای نظامی بود. اگر قسطنطنیه به دست تركان می افتاد،‌تمامی اروپای خاوری در برابر لشكریان آنها مفتوح می شد وفتح تور ( 732) بی نتیجه می ماند. آلكسیوس غرور مذهبی را فراموش كرد،‌سفرایی نزد پاپ اور بانوس دوم و شورای

پیاچنتسا گسیل داشت،واروپای لاتین را تشویق كرد اورا در هزیمت دادن تركان از اروپا یاری كند. آلكسیوس می گفت كه مبارزه با این جماعت كفار در خاك آسیا عاقلانه تر خواهد بود تاآنكه دست روی دست نند و منتظر سیل آنها از طریق شبه جزیرة‌باكان به

پایتختهای اروپایی باشند. سو مین علت مستقیم جنگهای صلیبی حس جاه طلبی شهرهای ایتالیایی مانند پیزا،‌جنوا،‌ونیز، وآمالفی بود كه می خواستند دامنة‌قدرت تجاری روزافزون خود را بسط دهند. هنگامی حوزة‌ حكومت مسلمین را در اسپانیا كاهش دادند (‌از 1085 به بعد)،‌مدیترانة باختری به روی بازرگانان مسیحی بازشد. شهرهای ایتالیایی از راه بنا

صادر كنندة‌ كالاهای داخلی و مصنوعات ورای آلپ ثروتمند تر و نیرومندتر شدند و در صدد بر آمدند به برتری مسلمانان در مدیترانة‌خاوری پایان دادة‌بازارهای خاور نزدیك را به روی امتعة اروپای باختری بكشانید.م اطلاع نداریم كه این سوداگران ایتالیایی تا چه حد به شخص پاپ تقرب داشتند. تصمیم نهایی از جانب خود اوربانوس گرفته شد. این فكر به مخلیة سایر پاپها هم خطور كرده بود. مثلا ژربر، كه به اسم سیلوستر دوم مقام یاپی را احراز كرد،‌از عالم مسیحیت خواستار نجات بیت المقدس شد،‌و بنا به اصرار او جماعتی از مبارزان مسیحی بی نتیجه قدم به خاك سوریه گذاشتند(‌حد1001)‌. گرگوریوس هفتم در گرماگرم مبارزة‌متهدم كننده ای با هانری چهارم گفته بود:‌«جان بر كف نهادن در راه نجات اماكن متبركه در نظر من بمراتب خوشتر است تا حكومت بر عالمی.» هنگامی كه اوربانوس در مارس 1095 ریاست شورای پیاچنتسا را به عهده گرفت، آتش آن مبارزه هنوز سرد نشده بود. در این شورا اوربانوس به حمایت از تقاضای سفیران آلكسیوس سخن گفت ،‌اما توصیه كرد تا مجمع عظیمتری به نمایندگی از جانب قاطبة‌مسیحیان برای اعلام جنگ علیه اسلام تشكیل نشده است، در گرفتن تصمیم شتاب نورزند.م احاطة وی بر اوضاع زیادتر ازآن بود كه تصور كند در چنین امر

اسلام شد (اكتبر 1244).

در حالیكه اینوكنتیوس چهارم مسیحیان را به جهادی علیه فردریك دوم دعوت می كرد و به تمام افرادی كه حاضر به جنگ با امپراطور مزبور در ایتالیا بودند همان امتیازات و گذشتهایی را نوید می داد كه شامل حال مبارزان صلیبی در فلسطین می شد ، لویی نهم ، پادشاه پارسای فرانسه، به تدارك هفتمین جنگ صلیبی پرداخت. اندكی بعد از سقوط بیت المقدس، لویی رسماً به سپاه صلیبی پیوست و بزرگان كشور را تشویق كرد كه از وی پیروی كنند؛ هنگام عید میلاد مسیح به برخی كه از چنین عملی كراهت داشتند جبه های گرانبهایی هدیه كرد كه بر روی آنها علامت صلب قلابدوزی شده بود. لویی نهایت كوشش را برای سازشی میان اینوكنتیوس و فردریك به كار برد تا مگر اروپای متحدی از مبارزان صلیبی پشتیبانی كند. اینوكنتیوس حاضر به آشتی نشد؛ در عوض، وی راهبی- جووانی دپیانوكارپینی – را نزد خان بزرگ مغولان فرستاد و پیشنهاد كرد كه مغولان و مسیحیان به ضد تركان آسیای صغیر متحد شوند. خان مغول در پاسخ خواستار انقیاد عالم مسیحی شد. سرانجام در 1248 لویی با شهسواران فرانسوی خویش، ازجمله ژان سیر دوژوئنویل كه بعداً‌ فتوحات پادشاه خود را در تاریخ معروفی گرد آورد، عزم فلسطین كردند. مبارزی به دمیاط ریدند و بزودی آن را تسخیر كردند، لكن طغیان سالانه آب نیل، كه در طرح نقشه های جنگ بكلی فراموش شده بود، به مجرد ورود صلیبیون آغاز شد، و اراضی اطراف نیل را چنان آب فرا گرفت كه مبارزان تقریباً مجبور شدند شش ماه در دمیاط بمانند. اما رویهمرفته این توقف اجباری مایه تاسف آنها نشد، و ژوئنویل می نویسد كه « بارونها به تدارك مجالس سور.. و مردمان عادی به عشقبازی با زنان هرزه معتاد شدند.»

هنگامی كه سپاه صلیبی دوباره به حركت درآمد، تعداد  نفرات آن بر اثر گرسنگی، بیماری و فرار تحلیل رفته و بر اثر بی‌انضباطی ضعیف شده بود. در منصوره، لشكریان مسیحی، با وجود شجاعتی كه از خود نشان دادند، شكست خوردند و صفوف دهم شكسته آنها هزیمت یافت. ده هزار تن مسیحی ، از جمله خود لویی كه بر اثر عارضه اسهال خونی غش كرده بود، به اسارت درآمدند (1250). یكی از پزشكان عرب لویی را معالجه كرد، و بعد از یك ماه پرمشقت ، در برابر تسلیم دمیاط و پانصد هزار لیور ( معادل 3800000 دلار امروزی) فدیه، او را آزاد ساختند. هنگامی كه لویی با پرداخت چنین فدیه هنگفتی موافقت كرد.