بنا های اوّلیه مسجد جامع كبیر یزد

بنا های اوّلیه مسجد جامع كبیر یزد

وجود ویژگی های متنوّع در دوره های تاریخ تكوین معماریمسجد جامع كبیر یزد از یكسو و تضادّ در نوشته ها واقوال از دیگر سو،تاریخچه ای پیچیده و مبهم از این بنای مهمرا در پیشرو قرار داده است.این امر موجب آنن شد تا با هدف رفع ابهامات تاریخی مسجد و معرفی ان در دوره های تاریخی پژوهش حاضر شود.

بنای مسجد جامع كبیر یزد طی قرون متمادی بر بقایاو یا در كناربناهای متنوعی بنا گردیده كه در متون تاریخی تحت عناوین مسجد جمعه شهرستان ،مسجد جامعع عقیق،مسجد جمعه قدیم در درده،مسجد جامع نو وبناهای الحاقی آن با اسامی گوناگون از آنها یاد شده است .

در بررسی حاضر از بناهایی كه در قرون اولیه اسلامی تا نیمه قرن ششم ه.ق.در این مكان احداث شده تحت عنوان »بناهای اولیه مسجد جامع كبیر یزد« یادد شده است كه آثار بسیار اندكی از آن باقی است.نكته جایز اهمیت در رفع ابهامات تاریخچه مسجد آن است كه هر ساخت و ساز و اقدام تازه ای در بنا،با تعمیرات و نوسازی آثار قبلیو به عبارتی با ابقاء و احیای آثار گذ شته توام است و این امر نه تنهادر بنا به طور خاص اتفاق می افتد،بلكه همواره با تغییر و تحولات محیطی مسجد نیز همراه است تاسازمان ،فضایی شهرراكه خود نیز به آن وابسته است ،تبلور و انتظامبخشد.

این مهم در بررسی تاریخی مسجد رهنمودی است تا نهوه برخورد پیشینیان با آثار گذ شته راروشن سازد،نگرش آن ها در قالب بنای منفرد نبوده،بلكه به عنوان یك فضای شهری، با هدف پرهیزاز تخریب و انهدام محیط عمل می كرده اند تا این اقدام به بی هویتی بنا و تزلزل در نظم اندامواره بافت های قدیمی شهرها منجر نگردد.

 فهرست مطالب

پیشگفتار

روش پژوهش

منابع مورد استفاده

معرفی بناهای اولیه مسجد جامع كبیر یزد

ابهام‌های تاریخی

بررسی و مقایسه مدارك و شواهد تاریخی

تعدد بناهای اولیه

آثار مورخیّن متّقدم

آثار دیگر مورخین

آراء صاحبنظران

رسالة ماكسیم سیرو از مسجد جمعه یزد

وقف نامه جامع الخیرات

بررسی شجره نامه آل كاكویه یزد

آثار مورخین

بررسی های تاریخی معاصر در شجرة كاكوئیان

بانیان و تاریخ بنیان دو مسجد قدیمی

مسجد اولیه: مسجد جمعة شهرستان؛ یا مسجد جامع عتیق

مسجد ثانویه: مسجد جمعه در ده، مسجد جامع قدیم، مسجد گرشاسبی

جمع بندی

مكان یابی تاریخی بنا

سیر تحولات تاریخی بناهای اولیه

بررسی نهایی و نتیجه گیری

خلاصه ای از مطالب

منابع