بزه کاری اطفال و بررسی تطبیقی مسئولیت کیفری اطفال در ایران و انگلستان

مقدمه

انسان در مسیر تكامل خود ابتدا به دلیل زندگی فردی نیازمند قانون نبود، اما رفته رفته با  گذشت زمان و ورود انسان به زندگی جمعی نیاز به قانون احساس شد و انسان شروع به وضع قوانین كرد. وضع قانون برای ادامه حیات اجتماعی انسان شرط لازم بود. ولی شرط كافی آن تكمیل این قوانین با پیچیده شدن روند زندگی اجتماعی بود. یكی از قوانینی كه در دوره های مختلف ، انسان به تكمیل آن پرداخت ، قوانین مرتبط با اطفال بزهكار بود. آنچه كه انسان را به وضع قوانین خاص و مرتبط با اطفال واداشت جمعیتی بود كه آنان به عنوان قشری از جامعه آن را تشكیل می دادند البته برای وضع قوانین مختص اطفال ، انسان زمان زیادی را طی نمود و به آسانی به این مهم دست نیافت.

امروزه تقریباً در همه جای دنیا تمایز بین اطفال و بزرگسالان در زمینه های مختلفِ اخلاقی ، آموزشی، بهداشتی، روانشناسی و... مشاهده می شود. یكی از موارد تمایز،  تمایز در برخورد كیفری است. و تقریباً این به عنوان یك اصل مورد توجه است و علت آن نیز در تفاوتهایی است كه هم از جهت جسمی و هم از جهت روحی و فكری بین اطفال و بزرگسالان وجود دارد.

توقعات دولتها از افراد بزرگسال برای رعایت قانون، زمانی یك توقع صحیح و بجاست كه همین افراد بزرگسال در دوران طفولیت ،آموزش و تربیت لازم را دیده باشند و حتی اگر این توقع در دوران طفولیت نیز مطرح گردد،مستلزم آموزش صحیح اطفال است زیرا تا زمانی كه وظیفة اطلاع رسانی و افزایش آگاهی به خوبی انجام نشده ، انتظار مراعات هنجارهای اجتماعی نیز درست نیست. پس قبل از اینكه مسأله بزهكاری اطفال بتواند یك آموزة كیفری باشد پیشتر یك امر روانشناسی ـ تربیتی است. پس قبل از اینكه ما به اطفال به عنوان افرادی بنگریم كه به طور بالقوه توان ارتكاب جرم را دارند باید به آنها به عنوان افرادی بنگریم كه توان بالقوة اجتماعی شدن را دارند.

قوانین ماهوی مرتبط با اطفال (قوانین مرتبط با سن، جنس و ...) دارای ظرافت و دقت خاصّی است. به دلیل ظرافتی كه اطفال در جنبه های مختلف سنی ، فكری، تربیتی و... دارند . پس قرار دادن آنها نیز در سیستم عدالت كیفری سؤال برانگیز است. و جز در موارد استثنایی و به هدف بازپروری و نه برای اهداف سزادهی نباید موضوع سیستم عدالت كیفری قرار بگیرند.

فهرست مطالب

مقدمه

انگیزه و روش تحقیق

طرح فرضیه

بخش اول: كلیات و مفاهیم

مبحث اول: مسوولیت كیفری اطفال درعهد باستان

گفتار اول: خصایص مسوولیت كیفری درعهد باستان

بند اول: جمعی بودن مسوولیت كیفری

بند دوم: عینی بودن مسوولیت كیفری

گفتار دوم: خصایص مسوولیت كیفری اطفال در عهد باستان

مبحث دوم: نحوة برخورد با اطفال بزهكار در ایران

بند اول:تئوری اسلام در باب مسؤلیت كیفری

بند دوم: مسوولیت كیفری در حقوق اسلام

مبحث سوم: پیشینة تاریخی حقوق انگلستان  در رابطه با اطفال بزهكار

فصل دوم: مفاهیم و مبانی مرتبط با بزهكاری اطفال

گفتار اول: مفهوم واژگان مسوولیت و كیفر

گفتار دوم: تعریف حقوقی مسوولیت كیفری

مبحث دوم: مبانی مرتبط با بزهكاری اطفال

بند دوم: قابلیت تحمل

گفتار سوم : منشأ اصطلاح بزهكاری اطفال[1]

مبحث دوم: مكتب تحققی و نظرات آنان راجع به اطفال بزهكار

مبحث سوم: مكتب دفاع اجتماعی

گفتار دوم : ادراك ضعیف یا تمیز نسبی در نزد فقهای پنجگانه

گفتار دوم : روایات و احادیث مذكور در بلوغ

ـ ارزیابی نظرات فقهای شیعه و سنی

گفتار چهارم : رشد جزائی یا مرحلة دیگری از تكامل ( فقهای مذاهب پنجگانه )

ـ بررسی رشد جزایی در قانون ایران

گفتار اول : رفع حد از اطفال ممیز و غیر ممیز

گفتار اول : نگرش قوانین جزائی ایران قبل از انقلاب

بند اول : بررسی قانون مجازات عمومی مصوب 1304

3) بررسی ضرر وزیان مدعی خصوصی :

2) تشكیلات درونی كانون اصلاح و تربیت

3) بررسی آئین نامه مرتبط با كانون

بند چهارم‌: قانون مجازات عمومی 1352

گفتار دوم : قوانین بعد از انقلاب اسلامی و مسئولیت كیفری اطفال

1)  بررسی مواد مرتبط بامسوولیت كیفری اطفال (ماده 49 و 50 ق. م.ا )

 3-1) ضمان عاقله

2) انتقادات واشكالات وارده بر مواد 49و 50

1-4)فقدان وصف مجرمانه در اعمال جزائی اطفال :

-دفاع مشروع در قبال جرائم اطفال:

   -  بی كیفر ماندن معاونین و شركاء جرم صغیر:

2 –4 ) عدم قابلیت انتساب جرم به فاعل صغیر:

2) اصول ناظر بر مرحله صدور حكم و اتخاذ تصمیم :

3) قواعد و اصول حاكم بر اطفال بعد از صدور حكم:

1 – 3 ) تجدید نظر درحكم توسط قاضی:

2 – 3 ) تجدید نظر از حكم دادگاه :

گفتار اول : دفاعیات[2] در حقوق انگلیس

بند دوم) انواع دفاعیات :

1)                دفاعیات توجیه كننده :

2)  دفاعیات معذور كننده[3] :

بند اول ) تعریف صغیر در انگلستان

بند دوم ) صغار زیر 10 سال در انگلستان

- معیار عدم رشد یا عدم مسوولیت كیفری اطفال

بند سوم ) صغار ده تا چهارده ساله

معیار  تشخیص خوب وبد

نظریه شریرانه  یا ضابطه فردی :

بند چهارم)  افراد  بین چهارده  تا هجده سال

بند  پنجم : پیشنهادات  كمیسیون  وزارت كشور:

بند اول)  نقش دادستانی :

بند دوم )  علم و آگاهی طفل :

بندسوم) قوت دلایل دادستانی :

بند چهارم ) عدم كفایت اثبات فعل :

بند پنجم)  قرینة سن :

بند2)   رفتار  طفل قبل و بعد از عمل:

مبحث  دوم:  احكام اجتماعی[4]

گفتار  دوم:  دستورات  نظارتی [5]

گفتار سوم : دستور  تعلیق  مراقبتی [6]

گفتار ششم:  دستورات  منع آمد و شد شبانه[7]

مبحث  سوم:  احكام توفیقی [8]

مقایسه  دو نظام  در نوع مجازاتها:

فصل سوم:  تضمینات  حقوقی  راجع به اطفال بزهكار:

مبحث  1)   فرض بیگناهی

مبحث  3)   اجباری بودن داشتن  وكیل و مشاوره حقوقی

مبحث  4)   حق حضور  والدین در جلسه  دادرسی

مبحث 5)  اصل تفسیر  كودك مدارانه

مبحث  6) :  حداقل استفاده از  بازداشت  و مراكز مراقبتی

مبحث  7) لزوم  جدایی دادگاه  اطفال ازبزرگسالان

مبحث  8)  محدود بودن كاربرد مجازات

مبحث  9)  منع استفاده از حبس

مبحث 10)   ممنوعیت  مجازات های بدنی

مبحث 11)   الزام به اتخاذ  تصمیمات اصلاحی

نتیجه گیری و پیشنهاد:

ضمیمه

فصل دوم : آیین دادرسی

فصل سوم : آراء و تصمیمات

فصل چهارم : تخفیف و تعلیق اجرای مجازات

1)    فصل پنجم : كانون اصلاح و تربیت

2)    فصل ششم : سایر مقررات

منابع و مأخذ

الف :  منابع فارسی

ج:  منابع انگلیسی:

1 - برای بزهكاری اطفال و اطفال بزهكار مراجعه كنید:

- Balck , Henry Gambell," Black s Law dictionary ", page : 222

- Oxford refrence, "A concise dictionary of law"  , page : 226

1-defences

[3] .excuses

[4] -   community   sentences.

[5] -  supervision order.

[6] - care order.

[7] - cur  few  orders

[8] -  custodial  sentences